సమాజంలో వచ్చే మార్పులను, దాని అవసరాలను ముందే గ్రహించి దిశా నిర్దేశం చెయ్యాల్సిన బాధ్యత విశ్వ విద్యాలయాలదే. భవిష్యత్తులో విశ్వమానవాళికి ఉపయోగపడే వివిధ శాస్త్రాలను, ఆయా విభాగాలను ఏర్పాటు చేసి తద్వారా మానవ వనరులను సమకూర్చడంలో యూనివర్సిటీల పాత్ర శ్లాఘనీయం. ఉదాహరణకు, ఆంధ్ర యూనివర్సిటీలోని వాతావరణ శాస్త్ర విభాగం. ఇది భారతదేశంలో మొట్ట మొదటగా స్థాపించిన విభాగం. అనేకమంది ప్రవీణులను ప్రపంచానికి అందించిన ఘనత ఉంది.
యూనివర్సిటీలు సమాజానికి విజ్ఞాన కేంద్రాలుగా విరాజిల్లిన చరిత్ర మన తెలుగు రాష్ట్రాలలో ఉంది. మన యూనివర్సిటీలకు ఇంకొక కోణం కూడా ఉంది. అనేక మంది విద్యార్ధి నాయకులను సమాజానికి అందించిన చరిత్ర కూడా వాటికి ఉంది. అనేక సందర్భాలలో, యూనివర్సిటీ విద్యార్థులు, కేవలం తమ సమస్యలకు పరిమితం కాకుండా, ప్రజా సమస్యలను తమపై వేసుకొని వాటిని సాధించిన దాఖలాలు చాలా ఉన్నాయి. జై ఆంధ్ర, ప్రత్యేక తెలంగాణ, అంతకు ముందు గుజరాత్లో విద్యార్థుల ఉద్యమం ఇలా ఎన్నో సిద్ధాంతపరమైన సమస్యలకు పరిష్కారం చూపించింది విద్యార్థి ఉద్యమాలే. చదువుకోసం వస్తున్న అనేక మంది విద్యార్థుల ఆర్ధిక స్థితిగతులు, వారి వారి ప్రాంతీయ సమస్యలను అధ్యయనం చేసుకొంటూ, ఒక మంచి నేతగా ఆవిర్భవించే అవకాశం యూనివర్సిటీ విద్యార్థులకు ఉండేది. ఉదాహరణకు, అనేక ప్రభుత్వ యూనివర్సిటీలలో మనకు, ఒక మెరిట్ విద్యార్ధి, ఒక పేద విద్యార్థి, ఒక దివ్యాంగ విద్యార్థి, బలహీన వర్గాలకు చెందిన విద్యార్ధి, ఇలా ఎంతోమంది తారస పడతారు. వీరిలో ఒకరు, మరొకరికి ప్రేరణగా నిలబడతారు కూడా. ఒక సగటు విద్యార్థి, వీరందరినీ చూసి, తనకు ఎన్ని సమస్యలున్నా, వాటిని మానసికంగా అధిగమించి చదువుకొని సమాజంలో ఎదగాలనే తృష్ణ కచ్చితంగా మనకు కనపడుతుంది. ఇలా యూనివర్సిటీలు మనకు, మానసిక వ్యక్తిత్వ వికాస కేంద్రాలుగా కూడా పనిచేశాయి. ఇక యూనివర్సిటీలలో అధ్యాపకులను చూస్తే, మనం కూడా అంతటివాళ్లం అవ్వాలనే ఆశలు ఉండేవి. బోధన పట్ల నిబద్ధత, ఒక సార్వజనీన విషయాన్ని కొత్త కోణంలో విశదీకరించగలిగే సామర్ధ్యం వాళ్లకే సొంతం. తమ పిల్లలకన్నా, తాను పాఠం చెప్పే విద్యార్థులకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యం ఇస్తామనే అధ్యాపకులు ఆ రోజుల్లో కోకొల్లలు. అప్పటి స్వర్ణయుగం నుండి, ఇప్పుడు యూనివర్సిటీలు చాలా దయనీయ పరిస్థితులలో దర్శనమిస్తున్నాయి. ప్రేరణ, విజ్ఞానం విషయాలు పక్కనపెడితే, కుళ్లు రాజకీయాలకు కేంద్రాలుగా మారిపోయాయి.
భారత ప్రభుత్వ సమాచారం 2020-21 నాటికి భారతదేశంలో 1113 యూనివర్సిటీ, ఆస్థాయి విద్యా సంస్థలు ఉన్నాయి. అందులో, ఆంధప్రదేశ్లో 23 రాష్ట్ర ప్రభుత్వ, 7 ప్రైవేటు యూనివర్సిటీలున్నాయి. తెలంగాణలో 17 రాష్ట్ర ప్రభుత్వ, మరి కొన్ని ప్రైవేటు యూనివర్సిటీలున్నాయి. ఈ యూనివర్సిటీలకు అనుబంధంగా వందల ప్రైవేట్ ఇంజ నీరింగ్ విద్యా సంస్థలున్నాయి. పైన పేర్కొన్న అన్ని ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలలో అధ్యాపకుల కొరత, ఉన్న అధ్యాపకుల్లో నైరాశ్యత కొట్టొచ్చినట్లు కనిపిస్తోంది. తాత్కాలిక నియామకాలతో వచ్చిన అధ్యాపకులతో నడిపిస్తున్న యూనివర్సిటీలు ఎన్నెన్నో. ఉన్న కొద్దిమంది అధ్యాపకుల్లో, పరిశోధనలకు సంబంధించి కేంద్ర ప్రభుత్వ గ్రాంట్లకు ప్రతిపాదనలు పంపడంలోను వేగం గణనీయంగా తగ్గటం ప్రస్ఫుటం అవుతోంది. భారత ప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మ కంగా ప్రవేశపెట్టిన నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూషనల్ ర్యాంకింగ్ ఫ్రేంవర్క్ (NIRF) 2024 ఓవరాల్ ర్యాంకింగ్లలో ఆంధప్రదేశ్లో ఒక్క ఆంధ్ర యూనివర్సిటీకి మాత్రమే 41వ ర్యాంకింగ్, ప్రైవేట్ యూనివర్సిటీ కేఎల్కు 40 వ ర్యాంక్ దక్కాయి. భారత ప్రభుత్వం, ఇటీవలే మొదలు పెట్టిన అనుసంధాన్ నేషనల్ రీసెర్చ్ ఫౌండేషన్ (ANIRF) నుండి పార్ట్నర్షిప్స్ ఫర్ యాక్సిలరేటెడ్ ఇన్నోవేషన్ అండ్ రీసెర్చ్(PAIR) అనే స్కీం కింద రూ.100 కోట్లు వరకు నిధిని ప్రకటించింది. అయితే ఇందుకు దేశంలోని కొన్ని యూనివర్సిటీలకు హబ్ ఇనిస్టిట్యూషన్ హోదా NIRF ర్యాంకింగ్ ద్వారా కల్పించింది. ఈ జాబితాలో తెలుగు రాష్ట్రాల నుంచి ఒక్క రాష్ట్ర ప్రభుత్వ యూనివర్సిటీ లేకపోవడం శోచనీయం. ఈ హబ్ ఇనిస్టిట్యూషన్స్ జాబితాలో తమిళనాడుకి చెందిన వీఐటీ, కేరళకు చెందిన అమృత విశ్వవిద్యాలయాలు ఉండటం గమనార్హం.
ఇక్కడ మనం ప్రైవేట్ యూనివర్సిటీల పాత్ర గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. ముఖ్యంగా ఈ యూనివర్సిటీల ర్యాంకింగ్ పక్రియలో అవలంబిస్తున్న వివిధ రకాల వ్యూహాలు వారిని ముందుకు నడిపిస్తున్నాయి. ఆయా సంస్థల్లో పనిచేస్తున్న ఉద్యోగుల నిబద్ధత, పనితీరు ప్రసంశనీయం. ఈ ప్రైవేట్ సంస్థల్లో, రకరకాల సమస్యలు; అంటే ఉద్యోగుల జీత భత్యాలు, పనివేళలు, అధికార దుర్విని యోగం ఉన్నప్పటికీ, ఈ యూనివర్సిటీలు దేశంలోని విద్యార్థులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా, వారు అనుసరించే పద్ధతులు, క్యాంపస్ నియామకాలు పిల్లలను అక్కడే చేర్పించాలనే ఆసక్తిని తల్లిదండ్రులలో పెంచుతున్నాయి. ఇదే తరుణంలో భారతదేశం, ప్రపంచీకరణలో భాగంగా ప్రపంచంలోని విశ్వ విద్యా లయాలను, మనదేశంలో స్థాపించటానికి ఆహ్వానం పలుకుతోంది. ఈ పోటీతత్వ వాతావరణంలో నిలదొక్కుకోవాలంటే మన రాష్ట్ర విశ్వవి ద్యాలయా లను సన్నద్ధం చెయ్యాల్సిన అగత్యం ఉంది.
రాష్ట్ర ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలకు పూర్వ వైభవం తీసుకురావాలంటే, ఏళ్లకొద్దీ, ఖాళీగా ఉన్న అధ్యాపకుల ఉద్యోగాలను, నిపుణులైన వారితో భర్తీ చెయ్యాలి. ఈ ప్రయత్నం, మన ఆంధ్రరాష్ట్రం ఏర్పడినప్పుడు జరిగినప్పటికీ, అది సఫలీకృతం కాలేదు. జాతీయ ర్యాంకింగ్ విధానానికి అవసరమైన అన్ని విభాగాలు- టీచింగ్, రీసెర్చ్, గ్రాడ్యుయేషన్ అవుట్కమ్, ఇంకా అవుట్ రీచ్లలో పరిపూర్ణమైన గణాంకాల కోసం పనిచేయటం లాంటివి వే• •వంతంగా జరగాలి. అధ్యాపక-విద్యార్థి నిష్పత్తి, వినూత్నమైన బోధనా పద్ధతులు, అర్హత ఉన్న అధ్యాపకులు, పరిశోధన విద్యార్థుల నియామకాలు, రీసెర్చ్ పబ్లికేషన్స్, పేటెంట్లు, ప్రాజెక్టులు, దివ్యాంగ విద్యార్థులపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ, ఇవన్నీ ర్యాంకింగ్కి అవసరమయ్యే విషయాలే. ముఖ్యంగా యూనివర్సిటీలలో, క్యాంపస్ నియామకాలపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించి, దానికి విద్యార్థులకు అవసరమైన శిక్షణ, మార్గ దర్శకత్వం ఇచ్చే ప్రత్యేక విభాగాలను ఏర్పాటు చేసి, క్యాంపస్ లోని ఎక్కువమంది విద్యార్థులు దానిని వినియోగించుకునేలా చెయ్యాలి. ప్రతి యూనివర్సిటీలో స్కిల్ డెవలప్మెంట్ సెంటర్ ఏర్పాటు చేసి, వాటికి తగ్గ తర్ఫీదు విద్యార్థులకు ఇవ్వాలి. ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలు, ప్రైవేట్ ఉన్నత విద్యాసంస్థలను తరచూ మానిటర్ చేసే విధానాన్ని తీసుకురావాలి. ప్రైవేట్ యూనివర్సిటీలలో, ఉద్యోగుల శ్రమ దోపిడీ, అధికార దుర్వినియోగం, విద్యార్థులపై అనవసర నియమాలు, క్రమశిక్షణ పేరుతో మితిమీరిన సుంకాలను విధించకుండా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం జాగ్రత్త వహించాలి. ముఖ్యంగా, ప్రైవేట్ ఉన్నత విద్యా సంస్థల్లో, అధ్యాపకుల జీతాలను క్రమబద్ధీకరణ చేయాల్సిన అవరం ఉంది. చాలా విద్యా సంస్థల్లో, అర్హత ఉన్న అధ్యాపకులకు, మరీ హీనంగా జీతాలు ఇవ్వటం, కనీస సమయం ఇవ్వకుండా, వాళ్లని ఉద్యోగంలో నుండి తొలగించటం, ఫాకల్టీ స్ట్రెంగ్త్, ల్యాబ్ సౌకర్యాల విషయంలో వారు అవలంబిస్తున్న మోసపూరిత విధానాలను నియంత్రించే యంత్రాం గాన్ని ఏర్పాటు చెయ్యాలి.
ఇలా చేస్తే, ఉన్నత విద్య, ప్రత్యేకించి యూనివర్సిటీ విద్య బాగుపడి, విద్యార్థుల జీవితాలు పరిఢవిల్లుతాయని చెప్పడానికి సంకోచించ వలసిన అవసరం లేదు.
Dr. Lakshmi Kumar T V, Associate Professor
School of Environmental Sciences
Jawaharlal Nehru University
New Delhi-110068, 8939161699