– జొన్నలగడ్డ రామలక్ష్మి
వాకాటి పాండురంగరావు స్మారక దీపావళి కథల పోటీలో విశిష్ట బహుమతి పొందిన రచన
కరోనా పేరు చెబితే చాలామంది హడలిపోతున్నారు. వస్తూనే కొందరు మహానుభావుల్నీ, ఎందరో అభాగ్యుల్నీ అది పొట్టన పెట్టుకుంది. మన దేశానికే కాదు, ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థనే కుదేలు చేస్తోంది.
జనం మాత్రం కరోనాకి భయపడటం లేదు. ప్రభుత్వం నిబంధనలు విధిస్తే, మొక్కుబడికి పాటిం చడం, ఎప్పుడు తీసేస్తారా? అని ఎదురుచూడ్డం, నిబంధనలు కాస్త సడలిస్తే రెచ్చిపోవడం.. అదీ వరస!
‘‘నిర్లక్ష్యం చేస్తే ప్రాణాంతకమే అయినా- మీరు భయపడాల్సింది లేదు. అది ఆర్భాటం చేసేటంత గొప్ప జబ్బు కాదు. కొత్త రకం జలుబు. అంతే! కొత్తరకం కాబట్టి, దానికింకా సరైన వైద్యం తెలియదు. మనం చెయ్యాల్సిందల్లా తప్పనిసరిగా మాస్కు పెట్టుకోవడం, మనిషికీ మనిషికీ మధ్య భౌతిక దూరం పాటించడం. అది మన దరికి రాదు, రానేరాదు’’ అంటూ మీడియా ద్వారా నాయకులూ, ఆస్పత్రుల్నించి డాక్టర్లూ హెచ్చరికలతో హోరెత్తించేశారు.
కానీ కిందనుంచి పైదాకా అన్ని తరగతులవారూ -వారి వారి స్థాయిల్లో విలాసాలకి అలవాటు పడ్డ కాలమిది. ‘అది జలుబులాంటి మామూలు జబ్బు. భయపడొద్దు’ అన్న మాటొక్కటే పట్టించుకున్న జనం- మిగతా హెచ్చరికల్ని అంతగా పట్టించుకోలేదు. వాళ్ల తీరు చూస్తుంటే, కరోనా అలలు అలలుగా రెండోసారే కాదు, మూడు, నాలుగు ఐదుసార్లు కూడా రావచ్చనిపించింది. ఆ అనుమానంతో గుండెల్లో గుబులు మొదలైంది.
నేనేం చిన్నదాన్ని కాదు. నాకిప్పుడు అరవై ఐదు. మా వారికి డెబ్బై.
మాకేదో అయిపోతుందనో, మేం లేకపోతే ప్రపంచానికి నష్టమనో ఇద్దరం అనుకోవడం లేదు. కానీ కరోనా భయం లేకపోతే- మా ఇద్దరికీ అసౌకర్యం అనిపించే అనారోగ్యాలేం లేవు. హెచ్చరికల్ని నిర్లక్ష్యం చేసి ఆస్పత్రి పాలైతే- మాతోపాటు, పిల్లలకిద్దామని దాచుకున్న కాసిని డబ్బులూ- ఆస్పత్రి పాలౌతాయన్న బాధ ఒకటి. పిల్లలపై ఆధారపడకుండా, వాళ్లని శ్రమ పెట్టకుండా మా పొల్లు మేం పోసుకుంటున్న వాళ్లం- ఉన్నట్లుండి వాళ్లకు మా సేవాభారం తగిలించడం ఇష్టం లేకపోవడం మరొకటి.
ఉండేది ఇద్దరం. ఇల్లు దాటి బయటకెళ్లడం పూర్తిగా మానేశాం.
ఫోన్ చేస్తే మార్వాడీ సరుకులు తెచ్చిస్తాడు. ఆన్లైన్లో ఆర్డరిస్తే కూరలు ఇంటికొస్తాయి.
వాళ్లకి ఇవ్వడానికి డబ్బులకోసం ఏటిఎం అవసరం లేదు. పేటిఎం, గూగుల్ పే ఉన్నాయి. మన చేతికి ఎవరి మట్టీ అంటకుండా పేమెంట్సు అయిపోతాయి.
ఇక కావాల్సింది మాస్కులు. బయటకు వెళ్లడం లేదు కదా అని, అవి లేకుండానే గడిపేస్తున్నాం. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో నేనేమో చీరకొంగూ, ఆయనకి రుమాలూ- అవే మాస్కులు.
కానీ క్రమంగా కరోనా గురించిన బెదిరింపులు తెగ పెరిగిపోతున్నాయి. గాల్లో కూడా కరోనా ఉండొచ్చనీ, పెరట్లో తిరిగినా మాస్కు పెట్టు కోవాల్సిందేననీ అంటున్నారు.
రుమాలు అస్తమానం ఊడిపోతోందని, పెరట్లో కరివేపాకు కొయ్యాలన్నా మావారు చిరాకు పడుతున్నారు.
ఓరోజు మావారు పెరట్లో రుమాలు మాస్కుతో ఇబ్బంది పడ్డం- మా పక్కింటబ్బాయి చూశాడు. అతగాడు ఒంటరి పక్షి. ఎనిమిది దాటితే కానీ ఇంట్లోంచి బయటకు రాడు. పది దాటితే తలుపులు మూసేసి వర్క్ ఫ్రం హోం. అప్పుడప్పుడు ఆఫీసు కెడతాడు. అలాంటప్పుడు తొమ్మిదికల్లా ఇంట్లో బయల్దేరిపోతాడు. మేమతడి కళ్లబడ్డం తక్కువ. ఈ కరోనా రోజుల్లో ఇంకా అరుదు.
అతగాడు మావార్ని చూసి, ‘‘అయ్యో అంకుల్! ఇలా సేఫ్ కాదు. మంచి మాస్కులు పెట్టుకోండి’’ అన్నాడు. తను బుద్ధిమంతుడే, మాస్కు పెట్టుకున్నాడు.
‘‘మాస్కులకు మంచీ చెడ్డా ఎలా తెలుసుకోవాలో తోచక, మేము ఆన్లైన్లో ఆర్డరివ్వలేదు’’ అన్నారాయన.
‘‘మీకు మంచి మాస్కులు నేను తెచ్చిపెడతాను. ఇద్దరికీ చెరో రెండు సెట్లూ తెచ్చేదా?’’ అని ఆఫరిచ్చాడతడు.
ఆయన వెంటనే, ‘‘మూడు సెట్లు. మా చంపకి కూడా కావాలి’’ అన్నారాయన.
‘‘చంప అంటే మీ పనమ్మాయికేగా! తనెప్పుడూ మాస్కెట్టుకోగా చూడలేదే!’’ అన్నాడా కుర్రాడు.
ఆశ్చర్యపోయాను. మా చంప ఆరింటికల్లా వచ్చి ఇంటి చుట్టూ కడిగి ముగ్గేసి పావుగంటలో వెళ్లిపోతుంది. మళ్లీ పదిన్నరకి వచ్చి ఓ అరగంట ఇంట్లో పనులు. పదకొండుకి పెరట్లోకెళ్లి ఐదంటే ఐదు నిమిషాల్లో బట్టలుతికా ననిపించి, మరో రెండు నిమిషాల్లో వాటిని పిండాననిపించి, ఇంకో నిమిషంలో వాటిని ఆరేసాననిపించి వెళ్లిపోతుంది. కానీ చంపని ఇతడు చూడ్డమే కాదు, మాస్కు పెట్టుకోదని కూడా గమనించాడు.
‘‘కుర్రాడు కదా’’ అనుకుని, ‘‘మాస్కుకి డబ్బుల్లేవంటుంది. చీరకొంగు అడ్డెట్టుకోవే అని ఎప్పుడంటే అప్పుడే- పెట్టుకున్నానమ్మా, ఇప్పుడే తీసేశా- అంటుంది. అంటే, మనం కొనిస్తే తప్ప పెట్టుకోదన్నమాట! తప్పదు, అవసరం మనది కదా’’ అన్నాను.
మర్నాడే మూడు జతల మాస్కులు మాకొచ్చాయి. వాటినో రోజంతా క్వారంటైన్లో ఉంచేక, మర్నాడు ఓ జత చంపకి ఇచ్చాం. మాస్కుని చూస్తూనే అది ముఖం చిట్లించి, ‘‘మాస్కెట్టుకుంటే ఊపిరాడదమ్మా’’ అంది.
ఊపిరాడక పోవడం కాదు, అసలు కారణం వేరే ఉందని నాకు తెలుసు.
చంపకి తనంత అందగత్తె లేదని పెద్ద ఫీలింగు. నాతో చాలాసార్లు, ‘ఈదెంట నేనెడుతుంటే- కెవ్వు కేక’ అనేంత పెద్ద ఫ్యాన్ ఫాలోయింగ్ ఉన్నదని పించేలా చెప్పింది. మాస్క్ పెట్టుకుంటే అదంతా పోతుందని భయం.
అలాగని మా చంప తిరుగుబోతేం కాదు. మోడల్సూ, యాంకర్సూ, యాక్టర్సూ మోస్ట్ డిజైరబుల్ అనుకోవాలని వెంపర్లాడరూ- ఇదీ అలాంటిదే!
అంతా మాస్కులెట్టుకుని భౌతికదూరం పాటిస్తే, కరోనా ఓ జబ్బే కాదని మీడియా ఘోషిస్తోంది. కానీ పట్టించుకునే నాథులేరీ!
కొందరిది నిర్లక్ష్యం. కొందరిది అపనమ్మకం. కొందరిది రాజకీయం. కొందరిది మొండితనం. కొందరిది శాడిజం. మా చంపది మాత్రం- ఫాన్సు మీద జాలి.
అప్పటికీ- పోనీ మా ఇంట్లో పని చేసేటప్పుడైనా మాస్కు పెట్టుకోవే అని కన్సెషనిచ్చాను.
అప్పుడు దాని స్పందనని బట్టి అర్ధమైంది నాకు. చంప అనుకునే ఫ్యాన్సు లిస్టులో మావారూ ఉన్నారని.
మరొకరూ మరొకరూ అయితే అనుమానించేవారే! కానీ ఆయన సంగతి నాకు తెలియదా!
మా ఆయనో వెర్రిమాలోకం.
చంప ఎప్పుడొస్తుందో తెలియదు. తన పనులేంటో తెలియదు. ఇంకా చెప్పాలంటే చంప ఎలా ఉంటుందో కూడా తెలియ దాయనకి. అదెలా తెలిసిందంటారూ..
ఓసారి మేం మా కాలనీలో వాకింగ్ చేస్తున్నాం. అక్కడ ఓ పని మనిషి కనబడి మా ఇద్దరికీ దణ్ణం పెడితే, ‘‘ఇక్కడ కూడా పనిచేస్తున్నావా చంపా!’’ అన్నారు. ఆమె తెల్లబోయి చూసింది. తను మా పనమ్మాయి కాదు. పేరు పద్మ. అప్పుడప్పుడు చంప కోసం మా ఇంటికొస్తుంటుంది.
తర్వాత ఆయన్ని మందలిస్తే, ‘‘దణ్ణం పెట్టింది కదా! మన చంపే అనుకున్నాను’’ అన్నారు.
ఇంకోసారి వాకింగ్లో, మాకు బాగా తెలిసినామె పాత చీర కట్టుకుని వాళ్లింటి బయట తోటపని చేస్తూ మమ్మల్ని చూసి దణ్ణం పెట్టింది.
‘చంప బాగా లావెక్కిందే’ అన్నారాయన నాతో.
నెమ్మదిగా అన్నారు కాబట్టి సరిపోయింది.. లేకుంటే వాళ్లకీ మాకూ మాటలు పోయేవి.
మరి అలాంటాయన్ని తనకి ఫ్యాన్ అను కుంటుంది మా చంప.
పిట్ట తగవూ పిట్ట తగవూ పిల్లి తీర్చిందన్నట్లు మా మాస్కు గొడవకి తాళమేసింది లాక్డౌన్.
పనివాళ్లకి జీతాలిస్తూనే కొన్నాళ్లు సెలవిమ్మని ప్రభుత్వం ఆదేశించింది. ఆ ప్రకారం నేను మళ్లీ చెప్పేదాకా పన్లోకి రావద్దనీ, ఫస్టుకొచ్చి జీతం తీసుకెళ్లమనీ, వచ్చినప్పుడు మాస్కు పెట్టుకోవడం మర్చిపోవద్దనీ అమాయకంగా చెప్పాను. ‘‘అమ్మ గారంటే మీకులాగుండాలి’’ అని మెచ్చుకుని సంతోషంగా వెళ్లిపోయింది చంప.
అప్పట్నించీ నాకూ, మావారికీ పని భారం పెరిగింది. వయసులో ఉన్నప్పుడే అలవాటులేని ఇంటిపన్లన్నీ చేసుకుంటూ ఇద్దరం అవస్థ పడుతున్నాం.
లాక్డౌన్ ఎప్పటికౌతుందా? అని రోజూ శ్రద్ధగా టీవీ చూస్తుంటే, వామనుడి పాదాల్లా కరోనా రోజురోజుకీ ఇంతింతై అంతౌతోంది.
ఈలోగా ఇతరులకి జోకైనా, మాకో షాకు.
మా ఎదురింట్లో పనిమనిషి రాధ రోజూ వచ్చి ఎప్పటిలా పని చేసెడుతోందిట. మా చంప కూడా అన్నిళ్లలో ఎప్పట్లా పనులు చేసుకుంటూ, నేను సెలవిచ్చాను కదా అని మా పక్కవీధిలో కొత్తిల్లొకటి చూసుకుందిట.
‘‘కూర్చోబెట్టి పనివాళ్లకి జీతాలివ్వడానికి మనదేమన్నా గవర్నెమెంటాఫీసా? చంపకి ఫోన్ చేసి, మాస్కెట్టుకొచ్చి పని చేసి వెళ్లమనండి’’ అంది ఎదురింటామె ఫోన్లో.
వెంటనే చంపకి ఫోన్ చేశాను. తియ్యలేదు.
ఆరోజే కాదు. వరుసగా పది రోజులు చంప నా ఫోనెత్తలేదు.
అక్కడా ఇక్కడా వాకబు చేద్దామంటే ఈ లాక్డౌన్ ఒకటి. ఇల్లు కదలడానికి లేదు.
‘‘మనమింత తెలివితక్కువ వాళ్లమేంటీ!’’ అని ఇద్దరం ఒకర్నొకరు ఓదార్చుకుంటూ రోజులు భారంగా గడిపేస్తుంటే – రెండువారాల తర్వాత, ఏ ఫోనూ చెయ్యకుండానే మా ఇంటికొచ్చింది.
అయితే వచ్చింది పనికి కాదు, జీతానికి!
నాకు కోపం నసాళానికి అంటింది. గట్టిగా నిలదియ్యాలనుకున్నాను. కానీ స్వయంకృతాపరాధం కదా, ఎలాగో నిగ్రహించుకుని, ‘‘పక్కవీధికొచ్చి పని చేస్తున్నావుటగా! మా ఇంటికి రావాలని తోచలేదా? పెద్దవాళ్లు ఎలా చేసుకుంటున్నారో అనిపించలేదా?’’ అని మృదువుగా మందలించాను.
‘‘అదేంటమ్మా, నేనేమన్నా మీరు వద్దన్నారని పని మానేశానా? మాస్కెట్టుకుంటే ఊపిరి సలపడం లేదు. ఆ అమ్మగార్లు ఇంట్లో కూడా మాస్కు లేకుండానే పని చేయించుకుంటున్నారు. అలాగైతే మీ ఇంటికీ వచ్చి చేస్తానమ్మా!’’ అంది చంప.
ఆ ఇళ్లవాళ్లు నిజంగా మాస్కొద్దన్నారా అన్నది అనుమానమే!
ముందు ఆరా తీద్దామా అనుకున్నాను. కానీ చంప చెప్పింది నిజమైతే?
‘నీపాటి మాకు తెలియదా? మాస్కు గురించి మాకే నీతులు చెబుతావా- అని!’ కోపగించుకోవచ్చు. అందుకని నేనే దిగొచ్చి, ‘‘సరేలే, ఇంటిచుట్టూ తుడిచి ముగ్గేసి, ఇంటి బయటే బట్టలుతికి వెళ్లు. ఇంట్లో పనులు మేం చేసుకుంటాంలే’’ అన్నాను.
కానీ ఈ విషయంలోనూ ఓ ఇబ్బందొచ్చింది.
చంప కొత్తగా ఇల్లొప్పుకుందిగా, వాళ్లకీ మాకూ టైం క్లాషయింది. అందుకని మా ఇంటికి పూర్వంలా పొద్దునే రాలేనంది. పదికి కాస్త ముందొచ్చి ముగ్గేస్తానంది.
దానిమీద మా ఇద్దరికీ గొడవైంది. ఏడు లోపు ముగ్గెయ్యక పోతే పని మానెయ్యమన్నాను.
చంప వెంటనే, ‘‘మీ ఇంట్లో పని మానాలని లేదమ్మా! ఓసారి సారుతో కూడా మాట్లాడండమ్మా!’’ అంది.
దాని ఉద్దేశం అర్థమై నాకు ఒళ్లు మరింత మండిరది. ‘‘సారొప్పుకోకపోతే, నీకు తర్వాత ఫోన్ చేస్తాలే’’ అని అప్పుడే జీతమిచ్చేసి పంపేశాను.
మెత్తగా మాట్లాడతాను కదా, నా నిర్ణయం ఇంత కఠినంగా ఉంటుందనుకున్నట్లు లేదు చంప. అనుకోనిదేదో జరిగినట్లు అప్రతిభురాలై వెళ్లిపోయింది.
లాక్డౌన్ సమయంలో కూడా ఈ వార్తెలా పాకిందో కానీ, కాసేపటికే ఓ దీపిక పని కావాలనొచ్చింది. చూస్తే ముఖానికి మాస్కు లేదు. పోనీ బయటి పనులు చేయించుకుందాంలే అనుకుని, ‘‘మాస్కెట్టుకోలేదేం?’’ అనడిగాను.
దీపిక వెంటనే, ‘‘ఎలా పెట్టుకుంటాను, ఉమ్మేసు కునేందుకు అడ్డు కదమ్మా!’’ అంది.
ఇంకేమంటాను- వెళ్లమన్నాను.
ఈ వార్త కూడా త్వరగానే పాకినట్లుంది. రెండ్రోజుల తర్వాత మాస్కెట్టుకున్న పనమ్మాయి వచ్చింది. తన పేరు పద్మ అని చెప్పి, నా షరతులన్నీ ఒప్పుకుని పనిలో కుదిరింది. ఒక్కసారి కూడా మాస్కు తియ్యకుండా పది రోజులు చక్కగా పని చేసింది.
పదకొండోరోజున ఏమయిందో మరి తను మాస్కు లేకుండా వచ్చి మా ఇంటి గేటు బయట నిలబడిరది.
‘‘మాకు వేరే మనిషుంది. నువ్వు వేరే ఇల్లు చూసుకో’’ అని నేను లోపలకి రానివ్వలేదు.
‘‘ఒక్కరోజు మాస్కెట్టుకోలేదని పని మానిపిం చేస్తావా? నాకూ పౌరుషముంది. చేసిన పది రోజులకీ లెక్క కట్టి జీతమిచ్చెయ్. వెళ్లిపోతాను’’ అంది తను వెంటనే. అంతవరకూ ఎవరో కొత్త పనిమనిషను కున్నాను. అప్పుడు తెలిసింది నాకు తను పద్మ అని.
‘‘నువ్వా, పద్మా! మాస్కు లేకుండా ఒక్కసారి కూడా నీ మొహం చూడలేదుగా! గుర్తు పట్టలేక పోయా’’ అని వెంటనే సంజాయిషీ ఇచ్చాను.
‘‘మరీ అంత గుర్తు తెలియకుండా ఉంటుందా! కావాలనే మీరలా అన్నారు. నేను పని మానేస్తాననగానే మాట మారుస్తున్నారు’’ అని తన మాటమీదే నిలబడిరది పద్మ.
ఈ వార్త కూడా త్వరగానే పాకినట్లుంది. ఆ తర్వాత రెండ్రోజులకి మా ఇంటి గేటు బయట మాస్కు ధరించిన కొత్త పనమ్మాయి కనబడిరది. నా షరతులు చెప్పగానే, ‘‘పద్మ చెప్పిందమ్మా! ఏదో పంతమొచ్చి మానేశా కానీ మంచిల్లు. వెళ్లి పని చేసుకోమంది’’ అని వినయంగా పనిలో చేరింది.
చంద్రిక పని నాకు బాగా నచ్చి ఎంతో సంతోష మైంది, ‘‘ఇదివరకు చంప, తర్వాత పద్మ ఇలా బాగా పనిచేశారు. మాస్కెట్టుకోలేదని చంపని నేను మానిపిస్తే, మాస్కు లేనప్పుడు గుర్తించలేదని కోపమొచ్చి పద్మ తనే మానేసింది. నువ్వు చక్కగా మాస్కెట్టు కుంటున్నావు. మున్ముందు పద్మతో వచ్చిన ఇబ్బంది రాకుండా, ఓసారి నీ మొహం చూపించు’’ అన్నాను ఓ వారం తర్వాత.
కాసేపు నసిగినా చివరకు చంద్రిక తన మాస్కు తొలగిస్తే, ఆమె చంప!